Lot kavramı hisse senedi, Forex, emtia gibi piyasalarda sıklıkla kullanılır. Yatırımcılar, işlem yaparken belirli miktarlarda alım-satım yapmak zorundadırlar ve bu miktarlar genellikle "lot" terimiyle ifade edilir.
Kullanılan lot miktarları, işlem yapılan piyasanın yapısına göre değişiklik gösterebilir. Örneğin, hisse senedi piyasalarında farklı, Forex piyasasında farklı lot tanımları bulunabilir. Yatırımcıların bu farklılıkları anlaması, hangi piyasada işlem yaparlarsa yapsınlar, doğru stratejiler geliştirmelerine olanak tanır.
Yazımızda lot teriminin anlamına ve çeşitlerine yakından baktık.
Lot Ne Demek?
Lot, finansal piyasalarda işlem gören varlıkların belirli bir miktarını ifade eden bir terimdir. Yatırımcılar; hisse senetleri, döviz çiftleri, emtialar gibi varlıkları alıp satarken işlemlerini belirli bir standart büyüklükte yaparlar ve bu büyüklüğe "lot" denir.
Lot, yatırımcının ne kadar miktarda işlem yaptığını ve bu işlemden doğacak kazanç ya da kaybın hangi düzeyde olacağını belirler. Farklı piyasalarda lotun tanımı değişiklik gösterebilir.
Örneğin, hisse senedi piyasasında bir lot genellikle 1 adet hisseye karşılık gelirken Forex piyasasında standart lot büyüklüğü genellikle 100.000 birimdir. Bu nedenle yatırımcıların işlem yaptıkları piyasaya ve yatırım aracına bağlı olarak lotun büyüklüğünü bilmesi önemlidir.
Lot Çeşitleri Nelerdir?
Finansal piyasalarda yatırımcıların işlem yaptıkları varlıkların büyüklüğünü belirlemek için kullanılan farklı lot türleri mevcuttur. Her bir lot türü, yatırımın büyüklüğünü ve dolayısıyla risk seviyesini etkiler. Başlıca lot türleri şu şekilde sıralanabilir:
- Standart Lot: Piyasalarda en çok kullanılan lot türüdür ve genellikle en büyük işlem birimini temsil eder. Örneğin; Forex piyasasında bir standart lot, 100.000 birimlik bir para birimi işlemine karşılık gelir. Standart lotlar, daha büyük sermaye ile işlem yapan ve daha fazla risk alabilen yatırımcılar tarafından tercih edilir.
- Mini Lot: Standart lotun bir bölümü olan mini lot, genellikle 10.000 birimlik işlem büyüklüğünü ifade eder. Mini lotlar, daha düşük risk almak isteyen yatırımcılar için uygundur. Özellikle Forex piyasasında daha küçük yatırımlar yapmayı tercih edenler mini lot kullanarak işlem yaparlar.
- Mikro Lot: Mikro lot, 1.000 birimlik işlem büyüklüğüne karşılık gelir ve genellikle yeni başlayan ya da daha düşük riskle işlem yapmak isteyen yatırımcılar tarafından tercih edilir.
- Nano Lot: Nano lot ise en küçük işlem büyüklüğünü temsil eder ve 100 birimlik işlem büyüklüğüne karşılık gelir. Bu lot türü, genellikle Forex piyasasında bulunur ve son derece küçük sermayelerle yatırım yapma imkanı sunar. Nano lotlar, piyasaya yeni giren ve düşük riskle işlem yapmayı hedefleyen yatırımcılar için idealdir.
Özellikle Forex ve emtia piyasalarında lot çeşitleri ve pip değerleri hakkındaki bilgileri aşağıdaki tabloda görebilirsiniz:
Lot Çeşidi | Büyüklük (Bir lot başına birim) | Pip Değeri (EUR/USD) | Pip Başına Kâr/Zarar (EUR/USD) |
Standart Lot | 100,000 birim | 0.0001 | 10 USD |
Mini Lot | 10,000 birim | 0.0001 | 1 USD |
Mikro Lot | 1,000 birim | 0.0001 | 0.10 USD |
Nano Lot | 100 birim | 0.0001 | 0.01 USD |
Lot Hesabı Nasıl Yapılır?
Lot hesabı yaparken dikkate almanız gereken bazı temel adımlar vardır ve bu adımlar, finansal piyasada işlem yaptığınız varlık türüne göre farklılık gösterebilir. Ancak genel olarak her işlemde dikkat edilmesi gereken belli başlı noktalar mevcuttur.
İlk olarak işlem yapacağınız piyasanın koşullarını ve risk toleransınızı belirlemeniz gerekir. Hangi piyasada işlem yapacağınıza karar verirken risk iştahınıza, yatırım hedeflerinize ve piyasaların sunduğu fırsatlara uygun bir tercih yapmalısınız. Forex, emtia, hisse senedi gibi farklı piyasaların kendilerine has lot tanımları ve hesaplama yöntemleri bulunur.
İkinci adımda, risk yönetimi çerçevesinde ne kadar riske gireceğinizi ve pozisyon büyüklüğünü belirlemeniz gerekir. Bu noktada kaybetmeyi göze alabileceğiniz miktarı belirlemeli ve bu tutara göre işlem büyüklüğünüzü hesaplamalısınız. Riske gireceğiniz tutar ve pozisyon büyüklüğünüz, yatırım stratejinizi ve işlem sürenizi doğrudan etkiler.
Akabinde piyasanın türüne göre lot hesaplamalarını yapmanız gerekir. Örneğin, Forex piyasasında genellikle 1 lot, 100.000 birime karşılık gelir. Bu durumda pozisyon büyüklüğünüzü belirlerken döviz çiftlerinin değerine ve pip başına kâr/zarar oranına göre işlem yaparsınız. Eğer emtia piyasasında işlem yapıyorsanız varlık fiyatına ve emtia birimine göre lot büyüklüğünü hesaplayabilirsiniz.
Lot Büyüklüğünün Etkisi
Lot büyüklüğü, yatırımcıların risk ve getiri potansiyellerini doğrudan etkiler. Bir işlemde alınan veya satılan varlık miktarını belirleyen lot büyüklüğü, aynı zamanda risk yönetiminin temel taşlarından biridir.
Büyük lotlarla işlem yapmak, daha yüksek kazanç potansiyeli sunarken aynı zamanda daha yüksek bir riskle karşı karşıya kalmanıza neden olabilir. İşlem hacmi arttıkça piyasa hareketlerinden etkilenme olasılığı da artar. Küçük bir fiyat değişikliği bile büyük lotlarda önemli kazançlar ya da kayıplar yaratabilir. Bu yüzden yüksek lot büyüklüğüne sahip işlemler daha dikkatli bir risk yönetimi gerektirir.
Küçük lotlar ise daha az sermaye ile işlem yapma fırsatı sunduğundan yatırımcıların risklerini daha kontrollü bir şekilde yönetmesine olanak tanır. Küçük lotlarla işlem yapan yatırımcılar, genellikle piyasayı daha az riskle deneyimleyebilir ve kayıplarını minimize edebilirler. Ancak küçük lotlar da kazanç potansiyelini sınırlayabileceğinden, yatırımcıların hedeflerine uygun bir denge bulması önemlidir.
1 Lot Hisse Ne Demek?
Borsada 1 lot, genellikle 1 adet hisse senedine karşılık gelir. Yani bir yatırımcı 1 lot hisse aldığında ilgili şirketin bir hissesini almış olur. Ancak bu durum piyasalara göre farklılık gösterebilir. Örneğin, bazı borsalarda lot büyüklüğü farklı olabilir ya da özel bir hisse senedi için farklı bir birim tanımlanmış olabilir.
Diğer taraftan Forex gibi uluslararası döviz piyasalarında ise 1 lot, 100.000 birimlik bir işlem büyüklüğünü ifade eder. Örneğin, EUR/USD paritesinde 1 lotluk bir pozisyon açtığınızda 100.000 Euro değerinde bir işlem yapıyorsunuz demektir. Bu nedenle Forex piyasasında lot büyüklükleri genellikle hisse senetlerinden daha büyük işlem hacimlerini temsil eder ve daha yüksek kaldıraç oranlarıyla işlem yapılmasını sağlar.